Forklift

Taşınamayacak kadar ağır iş yüklerinin bir yerden başka bir yere taşınmasını kolaylaştıran iş makinasına forklift adı verilir. Yük taşımak için tasarlanan bu araç, 40 tona kadar ağırlık taşıma kapasitesine sahiptir. Ayrıca istifleme, yük alma, yer değiştirme, kaldırma, boşaltma gibi faaliyetlerde de kullanılır. Lojistik başta olmak üzere pek çok sektörde işe yarar. Elektrikli ve içten yanmalı motorlarla çalışan forkliftler, tam olarak malzeme elleçleme makinasıdır.

Forklift Çeşitleri Nelerdir?

Forkliftler sahip oldukları özellikler bakımından farklı gruplara ayrılır. Genel olarak forklift çeşitleri güç kaynağına, hareket sistemine ve tasarımına göre birbirinden farklı özelliklere sahiptir. Güç kaynağına ve hareket sistemine göre forklift çeşitleri ile ilgili aşağıda kısa açıklamalar verilmiştir:

Güç Kaynağına Göre Forkliftler

Dizel Forkliftler: Güç kaynağı 2 ya da 4 zamanlı dizel motordur. Açık alanda ve daha ağır işlerde kullanım için uygundur.
Elektrikli Forkliftler: Güç kaynağı elektriktir ve daha çok kapalı alanlarda kullanıma uygundur. Gürültüsü azdır ve hafif işler için uygundur.
LPG’li Forkliftler: Genellikle dizel forkliftlere alternatiftir. Ağır yükler için idealdir. Kapalı ortamlarda kullanımı risklidir. Açık havada, uzman forklift operatörleri tarafından kullanılır.
Akülü Forkliftler: Bataryalı forklift olarak da bilinirler ve şarj edilebilir akü ile çalışırlar. Çok sessizdirler, daha hafif yükler için idealdirler ve kapalı ortamlarda kullanıma uygundur. Çevre dostudur.

Hareket Sistemlerine Göre Forkliftler

Debriyajlı Forkliftler: Debriyaj probleminden dolayı günümüzde çok sık tercih edilmez.
Tork Konverterli Forkliftler: Oldukça kolay kullanılır ve hidrolik şanzımanlara sahiptir. Genellikle dizel, benzinli ve LPG’li forkliftlerde kullanılır.
Hidrostatik Forkliftler: Pompa ve hidrostatik motor ile çalışır. İletim elemanları yoktur; yani kavrama gerektirmez.
Elektrik Motorlu Forkliftler: Elektrik motorlarının döndürme hareketi sayesinde hareket eder.

Bu çeşitler, sahip oldukları taşıma kapasitesine göre çeşitli alanlarda kullanılabilir. Forklift 5 ton ile 10 ton için kullanım alanları farklıdır. Bu nedenle doğru çeşidin seçilmesi oldukça önemlidir.

Forklift Nasıl Kullanılır?

Pek çok sektörde en sık rastlanan iş makinalarından biri olan forkliftler, pratikliğin yanı sıra kullanım kolaylığı da sunuyor. Forklift kullanma talimatı ile ilgili şunlar söylenebilir:

Çalıştırılmadan önce bakımlarının eksiksiz olduğundan emin olunur. Soğutmadaki su miktarı, motorda bulunan yağ seviyesi, hidrolik seviyesi, depodaki yakıt vb. kontrol edilmelidir. El freni de kontrol edildikten sonra vites kolu boşa alınır. Ardından kontak anahtarı marşa alınır ve basılır. Motor çalışınca da kontak anahtarı ve el freni bırakılır.

Çalıştırılmadan önce bakımlarının eksiksiz olduğundan emin olunur. Soğutmadaki su miktarı, motorda bulunan yağ seviyesi, hidrolik seviyesi, depodaki yakıt vb. kontrol edilmelidir. El freni de kontrol edildikten sonra vites kolu boşa alınır. Ardından kontak anahtarı marşa alınır ve basılır. Motor çalışınca da kontak anahtarı ve el freni bırakılır.
Debriyaja basıldıktan sonra vites ileri veya geri alınır. Sol ayak debriyaja basılıyken sağ ayak ile gaz pedalına basılır. Makinanın çatalı yerden kalkınca sol ayak da yavaşça debriyaj pedalından kaldırılır. Araç hareket etmeye başladığında ise tüm mantık normal araç ile aynıdır.
Vites kolu R’ye alındığında araç geri hareket eder. Ancak yalnızca ayak pedalının bulunduğu forkliftler de bulunur; bunlar daha kolay kullanılabilir.
Forklift makinesi, aniden değil kademeli olarak durdurulur. Önce ayak gaz pedalından çekilir ve vites boşa alınır. Araç durana kadar fren pedalına basılır. Araç tamamen durunca ise el freni çekilir.

Kullanımı kolay olsa da forklift 10 ton yada diğer makinaların tümü, forklift operatörleri tarafından kullanılmalıdır.

Forklift Ölçüleri ve Özellikleri Nelerdir?

Kullanım amacına göre forklift ölçüleri değişmektedir. Ancak genel olarak bu ölçülerin belli bir standardı vardır. Genişlik olarak 1125 mm ile 1197 mm arası değişmektedirler. Çatal hariç yükseklikleri ise 2720 mm’ye kadar çıkabilmektedir. Çatal yükseklikleri ise 3230 mm’e kadar ulaşabilmektedir. Sürücü koltuk yüksekliği 1042 mm ve dingil mesafeleri de 1625 mm’dir. Ölçü dışındaki teknik özelliklere bakılacak olursa; 0,5 ile 40 ton arası yük taşıyabilmektedirler. Yük merkezlerindeki ağırlık ise maksimum 3 tona kadar ulaşabilmektedir. Kaldırma yükseklikleri genel olarak 3-4 metredir. Ancak özel bir sistemle 9 metreye kadar yük kaldırabilirler.

Forklift firmaları pek çok farklı model çıkarmaktadır. Bunların özelikleri birbirinden farklıdır. Ancak hepsinde bulunan ortak parçalar vardır. Şasi, karoseri taşır ve motor, operatör kabini gibi temel elemanlara sahiptir. Gövdeye cıvatalarla bağlı olan ve maksimum yüke göre hesaplanıp şasi üzerine yerleştirilen parça denge ağırlığıdır. Operatör kabini ve koltuğu, koruyucu bir küçük bölmedir ve olası kazaları önler. Aracın kullanımı için topuzlu bir direksiyon bulunur. Ayrıca kızak, çatal taşıyıcı, çatallar, kaldırma pistonu ve zincir donanımından oluşan bir asansörü de vardır.